1. GENEL HÜKÜMLER
Madde 1
Makedonya Türk Demokratik Partisi (metnin devamında MTDP), aşağıda belirtilen amaç ve ilkeleri gerçekleştirmek için, üyelerin özgür iradeleriyle kurulan bağımsız bir siyasi partidir:
- Makedonya Cumhuriyeti'nin,her kişiye normal ve güvenilir bir yaşam imkanları tanıyan,eşit vatandaşlar ülkesi olarak ayakta kalabilmesi ve gelişmesi;
- Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü ile etnik,dini,siyasi,cinsel ve diğer farklar gözetilmeden,vatandaşların kişisel hak ve özgürlüklerine büyük güven temin edebilen güçlü kuruluşların tesisi;bu nedenle,her gayriinsani ve aşağılayıcı hareketi ve eziyeti,insanlığa karşı bir cinayet olarak değerlendirecek ve reddedecektir;
- Çoğulcu demokrasi ve serbest piyasa ekonomisi ve özel girişimin desteklenmesi,değerlerinin korunması ve geliştirilmesi,yaratılan değerin ve yükümlülüklerin hakça paylaşılması;
- Devletin laik niteliklerinin güçlendirilmesi ve milli zenginliğin daha adil bir dağılımının temini amacıyla,sosyal görevlerinin güçlendirilmesi;
- Diğerleri arasında Türklerin eğitim,kültür,basın yayın hakları ile Türkçenin ve Türk alfabesinin kullanılması hususundaki hak ve özgürlüklerin, tüm etnik topluluklar için temiz ve ilkelere dayalı bir siyasetin yürütülmesi;
- Türklerin ve diğer topluluklara mensup olan vatandaşların,merkezi ve yerel yönetim kuruluşlarında hakça temsili;
- Karakterli, şerefli, uzmanlaşmış ve kültürel düzeyleri yüksek,yeni fikirlere açık,yeni bilimsel ve teknolojik gelişmelere kabiliyetli, moralleri yüksek,ülke bütünlüğünü her koşulda savunan,devletin sadık vatandaşları olarak yeni nesiller yetiştirebilecek modern bir eğitim sistemininin oluşturulması;
- Makedonya Cumhuriyeti’nin, acilen AB ve Avrupa-Atlantik güvenlik kuruluşlarına üyeliğini sağlayacak sürekli ve istikrarlı bir dış siyasetin yürütülmesi;
- Türklerin tarihi geçmişinin gereğince değerlendirilmesi,tarihi ve kültürel değerlerinin geliştirilmesi (ve ortak tarihimizde vuku bulan bazı olayların yakından takibi)
- Makedonya Cumhuriyeti Türklüğünün kimliğine, kültürüne, değerlerine ve onuruna sahip çıkılması ve bunların korunması;
- Çok etnikli ve çok kültürlü toplum dokusunun bir gereği olarak, tüm şövinizm belirtilerine karşı mücadele ve egemen ve bütünlük içinde bir Makedonya Cumhuriyetinde Türklerin ve diğer toplulukların ortak yaşam ve menfaatlerinin savunulması;
- Kadının toplumdaki gücünü, gençliğin dinamizmini, emeklilerin ve yaşlıların sosyal güvencesini, özürlü ve muhtaçların korunmasını üstün temem değerler sayan bir politikanın izlenmesi;
- Türklerin Makedonya Cumhuriyetinde ve diğer Balkan ülkelerindeki örgüt ve kuruluşları, göçmen ve geçici olarak ülke dışında çalışanların dernek ve örgütleri ile Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet kurum ve kuruluşları ve temsilcileri ile işbirliği;
- MTDP, programında belirtilen hedeflerin gerçekleştirilmesi amacıyla ülkedeki diğer siyasi partiler, dernekler ve devlet kurum ve kuruluşları ile işbirliği içinde olacaktır.
Madde 2
MTDP, merkezi Üsküp ul.Stiv Naumov No:1 de bulunan bir tüzel kuruluştur.Bundan sonraki faaliyetlerinde ve tüzel kişi olarak temaslarında, partinin ünvanın tamamı yanı sıra, partinin (MTDP) kısaltılmış ismi de kullanılacaktır.
Madde 3
MTDP‘ nin, Makedonya Türk Demokratik Partisi ismini içeren yuvarlak bir resmi mührü ve dikdörtgen şeklinde bir kaşesi vardır. Mührün ortasına ve kaşenin sol tarafına partinin amblemi yerleştirilmiştir.
Amblemde, kırmızı zemin üzerine beyaz bir ay mevcuttur.Ay içinde büyük harflerle (isminin ilk harflerini içeren ve latin alfabesiyle) TDP yazılıdır.
Ay'ın uclarında ve TDP harflerinin devamında beşgen bir yıldız bulunmaktadır.
Ambleme yerleştirilen semboller, partinin bayrağına da yansıtılacaktır;
Bu maddenin bir bölümünü teşkil eden 1 numaralı krokide bayrak ve amblem izah edilmiştir. (1 numaralı kroki ilişiktir).
Parti'nin, ilan sonucu tespit edilecek kendi marşı da olacaktır.
Madde 4
MTDP çalışmalarını; partinin çeşitli örgüt, organ ve kurulları, parlamento ve yerel seçimlerde seçilen kişiler ya da Makedonya Cumhuriyeti Meclisi, Makedonya Cumhuriyeti Hükümeti ve İdari ile Kamu Kuruşları Kurulları tarafından seçilen veya atanan kişiler üyelerinin faaliyetleri, diğer örgütler ile işbirliği ve kamuoyunu etkileyebilecek diğer faaliyetlerle gerçekleştirir.
MTDP, Makedonya Cumhuriyetindeki diğer siyasi parti ve derneklerle koalisyonlar dahil, kanun ve anayasaya aykırı olmamak kaydıyla, çeşitli uluslararası işbirliği içinde bulunabilir.
Madde 5
MTDP'nin faaliyetleri kamuya açıktır.
Kamuya açık faaliyetleri ile Merkez Yönetim Kurulu ilgilenmektedir.
Bazı iç sorunların görüşüldüğü konular hakkında toplantıların kapalı olması MTDP organları tarafından kararlaştırılabilir.
Madde 6
MTDP'nin çalışmalarında Türkçe dili ve alfabesi kullanılır. MTDP çalışmalarında Makedonca dili ve alfabesi ve diğer diller ve alfabeleri kullanılabilir.
Madde 7
Parti Başkanı, MTDP‘ nin, olağan faaliyetler yurtiçinde ve yurtdışında partiyi temsilen hareket eder.
MTDP Başkanının engellenmiş olduğu ya da yokluğu durumunda, Başkan tarafından alınan Karar ile Parti Başkan Yardımcılarından biri ya da Merkez Yönetim Kurulu üyelerinden biri tarafından temsil edilebilir.
II. ÜYELER
a) İlk üyelik
Madde 8
MTDP üyeliği gönüllülük prensibi esasına göredir.
Üyelik pusulasını imzalayacak reşit olan her Makedonya Cumhuriyeti vatandaşı MTDP üyesi olabilir.
Üyelik pusulasını imzalaması ile birlikte, üye partinin Programını ve Tüzüğünü de kabul etmiş olur.
Başvuruda bulunan kişi üyelik pusulasını şubeye ulaştırır ve şube de ilk toplantısında gözden geçirir ve onaylanması ile ilgili karar almaktadır.
İmzalı üyelik pusulası partinin daha yüksek kurullarına ulaştırılmış olması halinde ise, anılan kurullar bunu hemen vatandaşın yaşadığı bölgedeki şubeye gönderir ve şube de bir sonraki toplantısında üyeliğini onaylar.
Şube tarafından üyeliği onaylanmadığı durumunda üyelik pusulasını imzalamış bulunan kişi 15 gün içinde MTDP'nin üst kurullarına şikayette bulunabilir.Bu üst kurulların kararı kesin olur.
Reşit olmayan vatandaşlar ise, partinin kültürel ve gençlik kollarının faaliyetlerine katılabilir.
Üyelik niteliğini kazanmış olanlardan, istekleri halinde; kadınlar, "Kadın Kolları"nda; 30 yaşını doldurmamış olanlar da, "Gençlik Kolları"nda görev alabilirler. Partinin belediye, şube ve merkez örgütlerinde Kadın ve Gençlik Kolları'nın oluşturulması, geliştirilmesi, desteklenmesi ve özendirilmesi için yoğun çaba gösterilir.
Madde 9
- Makedonya Cumhuriyeti vatandaşı olmayanlar,
- Başka bir partiye üye olanlar;
- Mahkeme kararı ile siyasi faaliyetleri yasaklanmış olanlar;
- Ağır suçlardan cezalandırılmış vatandaşlar.
- Mahkeme kararı ile siyasi faaliyet göstermesine ilişkin yasaklama tedbir kararı olmaması
MTDP üyesi olma hakkına sahip değildir.
b) Üyeliklerinin yenilenmesi
Madde 10
Herhangi bir nedenle MTDP üyeliğine ara verilmiş olan kişilerin üyeliklerinin yenilenmesi konusunda ilgili şubenin Meclis Yönetim Kurulu karar alır.
c) Üyelerin kayıtları
Madde 11
MTDP'ye üye olan herkes, MTDP'nin parti kütüğüne kaydedilir.
Kayıtların içeriği ve şekli konusundaki ayrıntılar bir yönetmenlikle ayrıca belirlenir.
d) MTDP'ye üyelikten doğan haklar
Madde 12
MTDP üyesi aşağıdaki haklara sahiptir:
- Parti siyasetinin oluşturulması ve gerçekleştirilmesine katılmak,
- Partinin Tüzük ve Programı ile uyum içinde olan fikir ve önerilerde bulunmak;
- Partinin organlarına seçilme ve seçme hakkı;
- Yerel ve parlamenter seçimlerde parti listelerinden aday olmak;
- Partinin sadece bir şubesine üye olmak;
- Partiye üyelik nedeniyle haklarının çiğnenmesi halinde dayanışma ve hukuki yardım görmek.
e) MTDP'ye üyelikten doğan yükümlülükler
Madde 13
MTDP üyesi aşağıdaki yükümlülüklere hazırdır:
- Karşılıklı saygı ve partinin Tüzük ve programına saygı,
- Parti kararlarına saygı, verilen görevleri kabul etmek ve parti hierarşisine saygı;
- Parti amaç, fikir ve ilkelerin propagandasını yapmak;
- Seçimlere etkin bir şekilde katılmak ve MTDP üyelerini desteklemek;
- Usülsüz hareketlerden kaçınmak;
- Aidat ve başka yardımlar şeklinde partiye düzenli bir şekilde maddi yardımlarda bulunmak.
f) Üyeliğin sona ermesi ve parti sicillerinden silinmesi
Madde 14
MTDP'ye üyelik aşağıda belirtilen nedenlerle sona erer:
- Ölüm,
- İstifa (yazılı istifasını sunduğu günden itibaren veya üyeliğinin geri alındığı günden itibaren);
- Başka bir partiye üyelik talebinde bulunması (üyelik talebinde bulunduğu günden itibaren);
- Yerel veya parlamenter seçimlerde başka bir partinin listesinden aday olmak;
- Partiden ihraç edilmek.
g) Partiden ihraç edilmek
Madde 15
Üye, aşağıda belirtilen durumlarda partiden ihraç edilebilir:
- Siyasi hareketleri ile partinin tüzük ve programının aksine hareket ediyorsa;
- Makedonya Türk Demokratik Partisinin merkez ve yerel düzeyde seçilmiş veya atanmış görevlileri kendi davranışlarıyla parti tüzüğüne ve programına karşı çalışırsa
- Usulsüz hareketleri ile partinin itibarına gölge düşürüyorsa.
Partiden ihraç edilme kararı, partinin ilgili örgütü Meclis Yönetim Kurulu tarafından alınır.
İhraç edilme kararı, kararın alınmasından en geç 15 gün içinde yazılı olarak kişiye ya da partinin web sitesinde bildirilir.
Üye, 15 gün içinde, MTDP Merkez Yönetim Kuruluna şikayette bulunabilir.
Parti kararı ile Makedonya Cumhuriyeti Meclisi’ne milletvekili veya icra makamlarında bir göreve getirilmiş olup, Merkez Meclis veya Merkez Yönetim Kurulu kararı ile partiden ihraç edildiği takdirde, 15 gün içinde MTDP Denetim Kurulu’na şikayette bulunma hakkına sahiptir.Denetim Kurulu’nun kararı ise kesindir.
III. MTDP'NİN YAPISAL ÖRGÜTLENMESİ VE MAKAMLARI
Madde 16
MTDP'nin temel örgütlenme şekli bölgesel ilkeye göre yapılır.
Madde 17
MTDP aşağıda belirtilen şekilde örgütlenmiştir;
- Esas örgütlenme birimleri;
- Diğer örgütlenme şekilleri.Esas örgütlenme birimleri şunlardır:
- Şubeler,
- Belediye örgütleri,
- MTDP Cumhuriyet örgütü.
Diğer örgütlenme şekilleri ise:
- MTDP'nin Kadınlar Kolu,
- MTDP Gençlik Demokratik Forumu,
- MTDP yurtdışı organizasyon birimleri,
- MTDP Merkez Yönetim Kurulu, MTDP Kadın Kolları, MTDP Gençlik Demokratik Forumu, MTDP yurdışı organizasyon birimleri ve benzeri organizasyon birimlerin kurulması hakkında karar alır.
a) Parti şubeleri
Madde 18
Şube, bir yerel birlik, mahalle veya başka bir yerleşim biriminde tüm parti üyelerini birleştiren temel örgütlenme şeklidir.
Şubenin kurulma kararı, bir yerel birlik, mahalle veya başka bir yerleşim biriminde bulunan en az 5 üyenin inisiyatifi üzerine, Merkez Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılır.Şube kurmak için talep edilen üye sayısı da 5 tir.
Madde 19
Şube üyeleri seçim toplantısı düzenler.
50 üyeden fazla üyeye sahip olan şubeler ;
- Şube Başkanı ;
- 27-29 kişiden oluşan Şube Meclisi;
- 9 kişilik Yönetim Kurulu;
- Sekreter (Yönetim kurulu üyelerinden biri);
- Veznedar seçmek mecburiyetindedir.
Yönetim Kurulu, Şubenin Meclis Kurulu toplantısında, Şube Başkanının önerisi üzerine, Meclis üyelerinden seçilir.
Şube Meclisi, Yönetim Kurulu üyelerinden azami 1/3, Şube Meclis üyelerinin dışından oluşması hususunda, Şube Başkanına yetki verebilir.
MTDP listlerinden seçilmis olan konsey üyeleri görev itibari ile delegesi olduğu şubenin yönetim kurulu üyesi olmaktadır.
50'den az üyeye sahip olan şubeler:
- Şube Başkanı;
- 9 kişilik Şube Yönetim Kurulu;
- Sekreter (Yönetim Kurulu üyelerinden biri);
- Veznedar, seçer.
Şube 9 üyeden oluşuyorsa üyelerin tamamı Yönetim Kurulu üyesidir.
Şube makamları ve yetkililerinin seçimi gizli oylama ile yapılır.
500 üyesi bulunan şubelerin, şube organları ve yetkili görevlilerin seçimi, delege ilkesine göre yapılmaktadır.
Her 5 üyeye 1 delege seçilir.
Delegelerin sayısını Şube Meclisi belirlemektedir ,Meclis toplam üyelerinin oy çokluğuyla oylamasıyla belirlenmektedir.
Şube Meclisi üyelerinin seçilmesinden sonra, Meclis meclis üyelerinin toplamnın oy çokluğuyla başkanı seçilmektedir.
Şube Başkanının önerisiyle Meclis, Şubenin Yönetim Kurulunu, sekreterini ve muhasebecisini seçmektedir .
Şube organların üyelerini ve şube organlarında ki yetkili görevlilerin seçimi gizli oylamayla yapılmaktadır.
Seçmenlerde yarısından fazlasının oy kullanması kaydıyla en çok oy kazanmış olan adaylar seçilmiş olur.
Seçilmiş olanların görev süresi 4 yıldır ve tekrar seçilme hakkı sınırlı değildir.
Madde 20
Şube Meclis Yönetim Kurulu toplantılarını Şube Başkanı ilan eder ve yönetir.
Gerek duyulduğu hallerde Şube Başkanı, Yönetim Kurulu üyelerinden birine, Yönetim Kurulu toplantılarını ilan etme ve yönetme yetkisini verebilir.
Şubenin Meclis Yönetim Kurulu, Meclis Yönetim Kurulu üyelerinden yarısından fazlasının hazır bulunması durumunda, tam yetkili olarak konuları görüşebilir ve kararlar alabilir.
Yönetim Kurulu ve Meclisin kararları, tutum, tavır ve önerileri, hazır bulunanların oy çoğunluğu ile kabul edilir.
Madde 21
Şube Başkanı ve Yönetim Kurulu, Belediye Örgütü ile işbirliği içinde üyelere, MTDP'nin Tüzüğü ve Programından doğan hak ve sorumluluklarının yerine getirilebilmesi için, olumlu şartlar yaratmakla yükümlüdür.
Şube Başkanı, alınan karar, tavır ve öneriler hakkında partinin üst makamlarına bilgi vermekle yükümlüdür.